ส่วนใหญ่หากเคยเป็นโรคอีสุกอีใส และหลังจากหายแล้ว เชื้อไวรัส Varicella Zoster จะยังอยู่ในร่างกาย
เมื่อภูมิคุ้มกันอ่อนแอลง เชื้อไวรัสตัวนี้ก็จะสามารถกำเริบขึ้นมาอีก ทําให้เกิดโรคงูสวัด (หรือที่เรียกว่า Herpes Zoster) ปัจจัยที่อาจทำให้เชื้อไวรัสกำเริบ ได้แก่ ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายอ่อนแอลงเมื่ออายุมากขึ้น จึงเป็นสาเหตุว่าทำไมความเสี่ยงต่อโรคงูสวัดถึงเพิ่มขึ้นตามอายุ¹

ซึ่งโดยปกติคนเราจะเป็นโรคงูสวัดแค่ครั้งเดียว แต่ก็มีโอกาสเป็นซํ้าอีกได้² หากมีระบบภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอ
ก็มีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคงูสวัดได้เช่นกัน¹

โรคงูสวัดทําให้เกิดผื่นตุ่มนํ้าใสที่มีความเจ็บปวดร่วมด้วย โดยสะเก็ดจะหลุดออกใน 10 ถึง 15 วันและหายไปภายใน 2 ถึง 4 สัปดาห์ ตามปกติแล้วผื่นมักปรากฏที่ด้านใดด้านหนึ่งของร่างกายหรือใบหน้า 48-72 ชั่วโมงก่อนที่ผื่นจะปรากฎ อาจมีอาการเจ็บปวด คัน รู้สึกเสียวเหมือนไฟช็อต หรือมีอาการชาตรงบริเวณที่ผื่นจะเกิดขึ้น^1,2

โรคงูสวัดที่ดวงตา คือ การติดเชื้องูสวัดที่บริเวณ ดวงตาและลูกตา มีอาการได้แก่ ผื่นที่หน้าผากและการอักเสบบริเวณเนื้อเยื่อดวงตา และรอบดวงตา บางครั้งอาจพบผื่นที่บริเวณปลายจมูกหรือด้านข้างของจมูก³

ความเครียดอาจจะเป็นปัจจัยหนึ่งในการเพิ่มความเสี่ยงให้เกิดโรคงูสวัด³ แต่ปัจจัยเสี่ยงที่สําคัญที่สุดให้เกิดโรคงูสวัดคือ อายุ เนื่องจากโรคงูสวัดส่วนใหญ่ มีโอกาสเกิดขึ้นกับผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 50 ปีขึ้นไป เนื่องจากภูมิคุ้มกันที่ลดลงตามอายุ¹

โรคงูสวัดเกิดขึ้นเมื่อเชื้อไวรัสที่อยู่ในร่างกายเกิดการกำเริบ ดังนั้นจึงไม่สามารถแพร่เชื้อจากคนหนึ่งไปยังอีกคนหนึ่งได้ อย่างไรก็ตาม เนื่องจากเชื้อไวรัสที่ทำให้เกิดโรคอีสุกอีใสและโรคงูสวัดคือเชื้อชนิดเดียวกัน หากคนที่ไม่เคยเป็นโรคงูสวัดหรือไม่ได้รับการป้องกันโรคอีสุกอีใสมาสัมผัสกับตุ่มน้ำใสของผู้ที่เป็นโรคงูสวัด พวกเขาอาจเป็นโรคอีสุกอีใสได้⁴

ความเสี่ยงในการเกิดโรคงูสวัดจะเพิ่มขึ้นตามอายุ เนื่องจากระบบภูมิคุ้มกันจะอ่อนแอลง เมื่ออายุมากขึ้น ทําให้เชื้อไวรัสที่แอบอยู่ในร่างกาย กําเริบได้ง่าย¹ บางคนอาจไม่ทราบว่าตนเองเคยเป็นโรคอีสุกอีใสมาก่อน หรือจําไม่ได้ว่าเคยเป็นหรือไม่ ซึ่งคนเหล่านี้อาจมีเชื้อไวรัสอยู่แล้วด้วย¹ โดยผู้สูงอายุยังมีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นที่จะเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น อาการปวดตามเส้นประสาท (PHN) หลังจากเป็นโรคงูสวัด¹

หากคุณไม่เคยเป็นโรคอีสุกอีใส คุณจะไม่สามารถเป็นโรคงูสวัดได้ แต่หากคุณมีการสัมผัสกับเชื้อไวรัสโดยไม่รู้ตัว ก็อาจจะทําให้คุณมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคงูสวัดได้⁴ หากคุณเป็นงูสวัด หรือมีอาการใกล้เคียง แนะนำให้ปรึกษากับแพทย์เพื่อรับคำแนะนำเกี่ยวกับการป้องกัน และรักษาโรคงูสวัด

• ภาวะหมดประจำเดือนของผู้หญิงจะอยู่ระหว่างอายุ 45 - 55 ปี⁵
  ซึ่งเกิดการลดลงของระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน⁶
  ส่งผลให้ภูมิคุ้มกันทั้งในส่วนของฮิวมอรัลและเซลล์ลูลาอ่อนแอลง อาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดงูสวัด⁵
• ในผู้หญิงที่หมดประจำเดือน จำนวนของ CD4 T-lymphocytes, B-lymphocytes จะลดลง ซึ่งเม็ดเลือดขาวเหล่านี้ทำหน้าที่ป้องกันและกำจัดสิ่งแปลกปลอม หรือเชื้อที่เข้าสู่ร่างกาย ซึ่งทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อได้⁵
• การรับวัคซีนงูสวัดในผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน อาจช่วยลดความเสี่ยงจากโรคงูสวัดได้⁵

การฉีดวัคซีนสามารถช่วยป้องกันโรคงูสวัดและอาการปวดเรื้อรังหลังจากงูสวัดได้
หากคุณมีข้อสงสัยเรื่องวัคซีน ควรปรึกษากับแพทย์ พยาบาล หรือเภสัชกรเกี่ยวกับการป้องกันโรคงูสวัด⁸

วิธีป้องกัน/ลดความเสี่ยงการเกิดงูสวัด ควรดูแลสุขภาพให้แข็งแรง, พักผ่อนเพียงพอ, ออกกำลังกายสม่ำเสมอ, หลีกเลี่ยงภาวะเครียด

การฉีดวัคซีนช่วยกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายต่อโรคงูสวัด ส่งผลให้ร่างกายของคุณสามารถต่อสู้กับเชื้อไวรัสได้ดีขึ้น⁸ โรคงูสวัดเกิดจากการกําเริบของเชื้อไวรัสก่อโรคอีสุกอีใสที่ยังคงอยู่ในร่างกายของคุณ ซึ่งหากคุณไม่เคยเป็นโรคอีสุกอีใส ควรหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับผู้ที่กําลังเป็นโรคอีสุกอีใสและโรคงูสวัด การดูแลสุขอนามัยให้ดีก็เป็นวิธีป้องกันตัวเบื้องต้นที่ช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคอีสุกอีใส และโรคงูสวัดได้³

การรักษาอาจลดความรุนแรงและระยะเวลาของความเจ็บป่วย อาจรวมถึงการทําให้เชื้อไวรัสอ่อนแอลง และ/หรือบรรเทาอาการเจ็บปวด ซึ่งขึ้นอยู่กับอาการของแต่ละคน⁹ หากคุณคิดว่าคุณอาจเป็นโรคงูสวัด แนะนําให้เข้าพบแพทย์โดยเร็วที่สุด เพื่อรับการรักษาและวิธีป้องกัน ซึ่งจะช่วยลดความรุนแรงและระยะเวลาของ อาการ คําแนะนําทั่วไปในการดูแลกับอาการต่าง ๆ
ควรดูแลผื่นคันให้สะอาด และแห้งสะอาดอยู่เสมอ เพื่อลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ ควรสวมใส่เสื้อผ้าหลวม ๆ ไม่รัดตัว เพื่อป้องกันการเสียดสีควรใช้ การประคบเย็น 2-3 ครั้ง/วัน⁹